تأثیر جنگل بر معیشت خانوارهای روستایی و عشایری شهرستان کوهدشت

نویسندگان

  • زیبا پیرمحمدی دانشجوی دکتری علوم جنگل، گروه علوم جنگل، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام
  • علی مهدوی دانشیار گروه علوم جنگل، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام
  • محمد سلاورزی استادیار گروه معماری، دانشکدۀ فنی، دانشگاه ایلام، ایلام
  • محمد عواطفی همت استادیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج
چکیده مقاله:

درآمد حاصل از جنگل سهم بزرگی از درآمد کل خانوار در بسیاری از جوامع جنگل‌نشین زاگرس است. هدف این پژوهش، بررسی وابستگی معیشتی جنگل‌نشینان به منابع جنگلی در منطقۀ همیان- ضرون شهرستان کوهدشت در زاگرس مرکزی است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 215 خانوار در 30 روستای منطقه به‌دست آمد. انتخاب نمونه‌ها در هر روستا با نمونه‌گیری تصادفی انجام گرفت. داده‌های اجتماعی - اقتصادی با پرسشنامه، مصاحبۀ شفاهی با مردم و مشاهدۀ مستقیم در سال 1396 جمع‌آوری شدند. ابتدا تأثیر درآمد حاصل از جنگل در اقتصاد خانوار برآورد شده و سپس خط فقر و شاخص‌های فقر و نابرابری درآمدی و رفاه اجتماعی شامل: نسبت سرشمار، شکاف فقر، فوستر، گریر و توربک، آمارتیاسن، ضریب جینی و سطح رفاه اجتماعی خانوارها با و بدون در نظر گرفتن درآمد حاصل از جنگل محاسبه شد. عوامل مؤثر بر وابستگی اقتصادی خانوارها به جنگل با تحلیل رگرسیون چندگانه بررسی شد. نتایج نشان داد که خانوارهای جنگل‌نشین 9/34 درصد از درآمد خالص سالیانۀ خود را از جنگل به‌دست می‌آورند. با حذف درآمد جنگل، همۀ شاخص‌های فقر و ضریب جینی افزایش و سطح رفاه اجتماعی خانوارها کاهش یافته است. نتایج تحلیل رگرسیون حاکی از آن است که بعد خانوار و ارزش دام‌های خانوار با اثر مثبت و فاصله از جنگل، درآمد کشاورزی و درآمدهای خارج از مزرعۀ خانوار با اثر منفی بر وابستگی اقتصادی خانوارها به جنگل معنی‌دار شدند. با توجه به این عوامل می‌توان به تعادل بین بهبود معیشت خانوارهای فقیر روستایی و عشایر و بهره‌برداری پایدار از منابع جنگلی دست یافت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش اقتصادی جنگل در معیشت خانوارهای روستایی در زاگرس شمالی

هرچند جنگل‌ های زاگرس از لحاظ تولید چوب صنعتی جایگاه چندانی ندارند، اما محصولات غیر الواری این جنگل‌ ها می‌ توانند نقش مهمی در اقتصاد خانوارهای روستایی ایفا کنند. این مطالعه که در بخش نمه‌شیر از توابع شهرستان بانه در استان کردستان انجام گرفت، به بررسی انواع راهبردهای معیشتی مردم روستایی و جنگل‌ نشین، نقش اقتصادی هر یک و به‌ خصوص سهم اقتصادی انواع مختلف محصولات غیر الواری جنگل می‌ پردازد. نتایج ...

متن کامل

دیدگاه بهره‌برداران در مورد تأثیر طرح‌های مرتع‌داری بر متنوع‌‌‌‌‌‌سازی راهبردهای معیشت خانوارهای روستایی در شهرستان ماهنشان

بهره‌‌‌‌‌‌برداری پایدار از منابع طبیعی نقش مهمی در تأمین رفاه و معیشت جوامع روستایی دارد. امروزه بهره‌‌‌‌‌‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی موجب شده است که سیاست‌گذاران تمهیداتی را در جهت مدیریت پایدار آنها اتخاذ کنند که پیامدهایی در ابعاد مختلف معیشت بهره‌‌‌‌‌‌برداران از جمله راهبردهای معیشت خواهد داشت. هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه بهره‌‌‌‌‌‌برداران درخصوص تأثیر طرح‌‌‌‌‌‌های مرتع‌داری بر راهبردهای...

متن کامل

نقش اقتصادی جنگل در معیشت خانوارهای روستایی در زاگرس شمالی

هرچند جنگل های زاگرس از لحاظ تولید چوب صنعتی جایگاه چندانی ندارند، اما محصولات غیر الواری این جنگل ها می توانند نقش مهمی در اقتصاد خانوارهای روستایی ایفا کنند. این مطالعه که در بخش نمه شیر از توابع شهرستان بانه در استان کردستان انجام گرفت، به بررسی انواع راهبردهای معیشتی مردم روستایی و جنگل نشین، نقش اقتصادی هر یک و به خصوص سهم اقتصادی انواع مختلف محصولات غیر الواری جنگل می پردازد. نتایج نشان م...

متن کامل

سهم مرتع در درآمد خانوارهای روستایی و عشایری (مطالعه موردی: حوضه های آبخیز کوهدشت و همیان)

به منظور بررسی اثرات بهره برداری از مراتع و بازتاب آن در اقتصاد و درآمد بهره برداران مطالعه حاضر در دو حوضه ی آبخیز کوهدشت و همیان شهرستان کوهدشت در جنوب غرب استان لرستان صورت پذیرفت. با توجه به این امر که، بهره برداران عمده ی مراتع به دو دسته ی روستایی و عشایری تقسیم می شوند. لذا؛ حوضه ی آبخیز کوهدشت به منظور بررسی جامعه روستایی و حوضه ی آبخیز همیان جهت مطالعه ی جامعه ی عشایری بهره بردار از ای...

15 صفحه اول

اثرات تالاب زریوار مریوان بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی

تالاب­ها به‌عنوان یکی از باارزش­ترین زیست­بوم­ های طبیعی از کارکردهای متنوعی برخوردارند که می­توانند بر سطح معیشت مردم محلی تأثیرگذار باشند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات تالاب زریوار مریوان بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی حاشیه آن به انجام رسیده است. این تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی است که به روش کتابخانه ­ای (اسنادی) و میدانی (با بهر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 2

صفحات  189- 202

تاریخ انتشار 2020-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023